Tylko tak skonstruowany dokument będzie w precyzyjny sposób dookreślał zasady przyszłej współpracy. Zanim się zacznie go opracowywać, z pewnością warto więc najpierw poznać różnice między zadatkiem a zaliczką, bo wbrew pozorom to nie to samo.
Spis treści
Poznaj różnice między zaliczką a zadatkiem
Zadatek oraz zaliczka to pojęcia pochodzące z zakresu umów cywilnych, które są zawierane między dwoma lub więcej stronami. Ich znaczenie zostało doprecyzowane w Kodeksie cywilnym, a mówić konkretniej w jego 394 artykule. Z zawartych tam zapisów wynika, że różnice w ich znaczeniu są naprawdę duże. Stąd też ich błędne używanie, szczególnie w różnego rodzaju umowach cywilno – prawnych, może się bardzo źle skończyć – przynajmniej dla jednej ze stron. Istotę i specyfikę tych pojęć najłatwiej będzie zrozumieć, w sytuacji, gdy z każdym z nich będzie się można zapoznać z osobna.
Zadatek – co to jest?
Zadatek to rodzaj świadczenia w formie pieniężnej albo rzeczowej, który jest wpłacany w momencie podpisywania danej umowy. Tego rodzaju rozwiązanie niezwykle często pojawia się w różnego rodzaju umowach przedwstępnych. Wówczas stanowi ono część opłaty, jaka będzie się składała na całkowite wynagrodzenie za wyświadczoną wcześniej usługę, albo za zrealizowanie danego zadania lub zamówienia. Główną rolą zadatku jest spełnianie funkcji sankcji – zawsze wtedy, gdy dana osoba albo spółka nie wywiąże się z warunków zawartych w umowie.
Wówczas na mocy obowiązującego w Polsce prawa, osoba taka będzie zobligowana do zapłacenia kary. Jej wysokość ustawodawca ustalił bardzo precyzyjnie, bo ma ona stanowić dwukrotność wysokości zadatku. Oczywiście należy również pamiętać, że taki zadatek może zostać uregulowany za pośrednictwem przelewu albo po prostu w postaci bezgotówkowej. To nie ma większego znaczenia. Najważniejsze, żeby finalnie wpłacona suma się zgadzała.
Co to jest zaliczka?
To rodzaj częściowej opłaty za zamówioną wcześniej usługę albo towar. Innymi słowy, można powiedzieć, że zaliczka to rodzaj niepisanej wzajemnej umowy między usługodawcą a usługobiorcą. Zaliczka stanowi część wynagrodzenia danego wykonawcy, czy też po prostu sprzedawcy. Zawsze wtedy, gdy transakcja nie zostanie zrealizowana, cała zaliczka powinna zostać zwrócona na konto tego, kto ją wpłacił. I nie ma w tym wypadku najmniejszego znaczenia, z czyjej winy tak się stało.
Zaliczka w przeciwieństwie do zadatku, nie funkcjonuje jako forma zabezpieczenia wykonania danej umowy. Po prostu stanowi ona sumę, która zostaje uregulowana na poczet przyszłych opłat, które później też trzeba będzie ponieść. Oprócz tego należy pamiętać, że zaliczka to tylko drobny ułamek tej całkowitej ceny za dany produkt, czy też za usługę. Jeśli dana umowa zostanie wykonana bez żadnych problemów, to wówczas zaliczka zostanie doliczona do tej pozostałej sumy, którą trzeba będzie zapłacić w poczet należnego usługodawcy świadczenia. Jeśli jednak umowa finalnie nie zostanie zrealizowana, to wtedy strona, która otrzymała zaliczkę, będzie musiała ją zwrócić.
Warto jeszcze dodać, że w sytuacji, gdy dany kontrahent nie wywiązał się z podpisanej z nim umowy, wówczas trzeba się upomnieć o jej zwrot. Zawsze jednak ten, który ją wpłaca, musi najpierw wyznaczyć temu kontrahentowi kolejny termin, w którym ten miałby ją wykonać. Jeśli on wciąż się z niej nie wywiąże, to wtedy zleceniodawca będzie już mógł bez żadnych przeszkód rozwiązać daną umowę i zażądać od niego, żeby tę zaliczkę w całości zwrócił.
Co jeszcze warto wiedzieć na temat zadatku oraz zaliczki?
Na pewno to, że nie są to ze sobą pojęcia tożsame. Zadatek wyróżnia się w tym wypadku przede wszystkim większą mocą dyscyplinującą, a także tą perswazyjną. W końcu nic tak nie działa na usługodawcę, jak groźba w postaci kary za niewywiązanie się na czas z realizacji danego rodzaju umowy.
Nie sposób jednoznacznie ustalić, czy zawsze lepiej postawić na zaliczkę, czy też na zadatek. Wszystko zależy za każdym razem od konkretnej sytuacji. Opisane powyżej różnice między tymi dwoma pojęciami powinny jednak mimo wszystko ułatwić, podjęcie słusznej decyzji.
Zadatek najczęściej stosowany jest podczas dokonywania zakupu mieszkania albo samochodu. Jeśli np. wpłaci się go osobie, od której będzie się chciało kupić samochód, to będzie można się w ten prosty sposób zabezpieczyć, żeby ta osoba jednak w ostatniej chwili nie zmieniła zdania i nie sprzedała go komuś innemu. Oprócz tego zrezygnowanie z takiej umowy będzie po prostu dla sprzedającego nieopłacalne. A wszystko za sprawą kary pieniężnej, którą musiałby wówczas zapłacić.
Trzeba sobie również mimo wszystko zdawać sprawę z faktu, że zaliczka w ogóle nie zabezpiecza danego rodzaju transakcji. Wszystko przez to, że w jej przypadku nikt nie będzie ponosił konsekwencji za niewywiązanie się z danego rodzaju umowy. W końcu do zaliczki nie mają zastosowania przepisy, które dotyczą zatrzymania zadatku albo żądania jego opłacenia w podwójnej wysokości zawsze wtedy, gdy dana umowa nie zostanie dotrzymana.