Nikt nie lubi mieć zaległych zobowiązań. Niestety czasem gromadzi się ich tak dużo, że nie jesteśmy w stanie ich spłacać jednocześnie. Zdarza się, że o niektórych nawet nie pamiętamy. Zwłaszcza wtedy kiedy wierzyciel się nie upomina. Gdy po dłuższym czasie ktoś się z nami skontaktuje w związku ze spłatą długów, które powstały dawno, lepiej sprawdzić, czy nie są przedawnione.Znajomość terminów przedawnienia jest ważna, bo jeśli wpłacimy nawet symboliczną kwotę na poczet zobowiązania, które już jest przedawnione, to niestety przedawnienie przestaje obowiązywać. Odpowiedź na pytanie o to kiedy przedawnia się dług, nie jest jednoznaczna, bo każde zobowiązanie traktuje się inaczej.
Spis treści
Przedawnienie długu – co to takiego i jakie są terminy?
Instytucję przedawnienia regulują zapisy Kodeksu Cywilnego. W największym skrócie oznacza to, że każdy dług ma określony termin, w którym można ubiegać się o odzyskanie swoich pieniędzy. Kiedy magiczna data zostaje przekroczona, dług nie znika, ale dłużnik nie musi go spłacać. Nie można utożsamiać przedawnienia długów z ich umarzaniem, bo oba pojęcia znaczą coś zupełnie innego.
Ważne jest to, że przedawnienie liczy się nie od momentu, kiedy przekracza się termin płatności, ale od daty ostatniego ponaglenia, czy pisma ze strony wierzyciela. Poza tym każde zobowiązanie ma inny termin, więc musimy zachować ostrożność. Najszybciej, bo już po roku, przedawniają się mandaty i umowy związane z przewozem. Po 2 latach przedawniają się np. roszczenia związane z umowami cywilnoprawnymi, czy debety na rachunku bankowym. Czynsz, karta kredytowa, kredyt, alimenty mają okres 3 lat, a podatki 5 lat.
W jakich wypadkach zachodzi przedawnienie pożyczki?
Według tego, co mówi prawo, przedawnienie pożyczki następuje po 3 latach. Nie jest istotne, w jakiej instytucji była wzięta, ważne, by pożyczkodawca udzielił pożyczki w związku z tym, że prowadzi działalność gospodarczą. Jednak są sytuacje, w których termin przedawnienia jest znacznie dłuższy i wynosi 6 lat. Tak się dzieje, kiedy pożyczki udziela osoba prywatna.
Pożyczka a przedawnienie kiedy mamy z tym do czynienia? Mechanizm wygląda następująco. Najpierw musi minąć termin płatności. Od tego dnia liczą się 3 lata, aż przedawnienie stanie się faktem. Jednak wierzyciel, czyli w tym przypadku pożyczkodawca, ma 3 lata na to, by egzekwować należności. Wysyłane listem ponaglenia, czy skierowanie sprawy do sądu, przerywają bieg. Jeśli w sądzie zostanie przyznany tytuł egzekucyjny klauzuli wykonalności, cały proces przedawniania zaczyna się od początku. Najczęściej banki i firmy pożyczkowe pilnują terminów przedawnień, więc nie ma co liczyć na to, że ktoś o nas zapomni.
Czy niespłacony kredyt ulega przedawnieniu?
Wydawałoby się, że wystarczy znać podstawowe terminy przedawnień, by wiedzieć, kiedy możemy „uwolnić” się od długów. Ale nie zawsze wygląda to tak prosto, czego przykładem jest przedawnienie kredytu. O ile w przypadku chwilówek, mandatów, czy innych zobowiązań, które spłaca się jednorazowo, nie ma dużego kłopotu, o tyle jeśli płaci się coś w ratach, a tak właśnie dzieje się w przypadku kredytów, trzeba wiedzieć, jak podejść do obliczeń. Czy niespłacony kredyt ulega przedawnieniu?
Do każdej umowy kredytowej zawsze dołącza się harmonogram spłat rat. Są tam podane konkretne terminy i przedawnienie dla każdej raty liczy się oddzielnie. Zakładając, że na 10 rat spłaciliśmy 2 pierwsze do 10 dnia miesiąca – zgodnie z harmonogramem – to termin przedawnienia kolejnych 8 rat liczy się od dnia, w którym upływa termin ich płatności w kolejnych miesiącach. Różnica w terminach przedawnienia może wynosi zatem 8 miesięcy. Oznacza to, że zanim bank skontaktuje się z nami w związku z uregulowaniem zaległości, część rat będzie przedawniona, a część nie.
Jest tutaj jeszcze jedna kwestia, na którą należy uważać. Często jeśli bank widzi, że nie spłacamy rat zgodnie z harmonogramem, może wypowiedzieć nam umowę. W praktyce oznacza, że cała kwota, jaką pożyczyliśmy, jest wymagalna. Nie mamy już spłacać z harmonogramem, a bank wymaga jednorazowej spłaty całego zobowiązania.
Terminy przedawnienia – zmiany w zasadach
Czas do przedawnienia kredytu i pożyczki rozpoczyna się od dnia, kiedy mija termin zapłaty, ale niekoniecznie równo po 3 latach do przedawnienia dojdzie. Wynika to ze zmian w przepisach, jakie weszły w życie 9 lipca 2018 roku. Same terminy liczy się według podziału wymienionego wyżej, ale inaczej wygląda sam końcowy termin. Aby ułatwić wyliczanie terminu przedawnienia, ustalono, że każde przedawnienie rozpoczyna się ostatniego dnia roku. Dłużnik jest nieco w stracie jeśli termin jego płatności był na początku stycznia, bo wtedy, zamiast czekać na przedawnienie 3 lata, czeka prawie 4 lata. Jednak łatwiej jest z samym wyliczaniem terminu, który do tej pory czasem był kłopotliwy w ustalaniu. Czekanie aż dług się przedawni i liczenie na to, że nikt się z nami nie skontaktuje, jest męczące i stresujące. Zamiast więc wypatrywać przedawnienia, lepiej zacząć spłacać swoje zaległości i odzyskać spokój.