Co to jest numer IBAN i jak go sprawdzić?

Zastanawiasz się, co kryje się pod tajemniczym skrótem IBAN? Czy każdy klient banku go posiada? Do czego służy i gdzie można go sprawdzić? Wyjaśniamy. Żyjemy w erze transakcji internetowych. Przez internet załatwiamy sprawy urzędowe, rezerwujemy hotele, robimy zakupy. Coraz częściej zamawiamy produkty z zagranicznych sklepów internetowych lub korzystamy z usług międzynarodowych platform zakupowych. Bez względu na to, którą stroną transakcji jesteśmy, możemy zostać poproszeni o podanie numeru IBAN – czy to w formularzu rejestracyjnym, czy podczas składania zamówienia, czy wreszcie podczas wykonywania przelewu środków do odbiorcy. Choć w pierwszej chwili, możemy się przerazić i pomyśleć: „ale co to jest IBAN?”, odpowiedź na to pytanie jest bardzo prosta.

Co to jest IBAN?

IBAN to skrót od International Bank Account Number, czyli Międzynarodowy numer rachunku bankowego. Utworzony z inicjatywy Europejskiego Komitetu Standardów Bankowych (anp. European Committee for Bank Standarisation) z założenia miał ułatwiać obsługę płatności realizowanych pomiędzy krajami członkowskimi Unii Europejskiej. Podanie pełnego numeru IBAN jest wymagane między innymi podczas składania dyspozycji przelewów typu SEPA w walucie Euro (SEPA to Jednolity obszar płatności w euro obejmujący kraje Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Szwajcarię, Norwegię i Islandię).

Długość numeru IBAN w różnych krajach może być różna, ale łączą je pewne elementy wspólne. W skład każdego numeru IBAN wchodzą:

• Dwuliterowy kod kraju ISO 3166-1 (np. PL dla Polski),
• Dwucyfrowa suma kontrolna (uzyskana według specjalnego algorytmu, jej celem jest zapewnienie integralności danych),
• Do 30 znaków alfanumerycznych, zawierających numer rozliczeniowy jednostki organizacyjnej banku oraz numer porządkowy konta klienta (tzw. BBAN, Basic Bank Account Number); długość i miejsce położenia numeru identyfikacyjnego banku zależy od kraju, w Polsce jest to 8 cyfr między sumą kontrolną a numerem rachunku.

Długość numeru IBAN w obrębie jednego kraju musi być konkretnie określona, stała i taka sama dla wszystkich rachunków w tym kraju prowadzonych. W Polsce numery IBAN mają po 28 znaków i są zbudowane w następujący sposób:

PL AA BBBB BBBB CCCC CCCC CCCC CCCC

Gdzie:

• PL – kod kraju pisany wielkimi literami,
• AA – suma kontrolna,
• BBBB BBBB – numer rozliczeniowy banku,
• CCCC CCCC CCCC CCCC – numer porządkowy rachunku.

Według standardów polskiego systemu bankowego, jeśli dokonujemy transakcji elektronicznej, numer rachunku (po kodzie kraju) może być zapisywany jednym ciągiem 26 cyfr nie oddzielonych spacją ani separatorem. W formie papierowej przedstawiany jest w grupach po cztery znaki, z oddzieloną na początku dwucyfrową sumą kontrolną. Taki zapis jest bardziej przejrzysty i zmniejsza ryzyko pomyłki choćby podczas przepisywaniu numeru, czy dyktowaniu go komuś.

Wpisując numer konta odbiorcy przelewu krajowego, kod kraju można pominąć. Po jego odjęciu otrzymamy 26-cyfrowy numer konta zgodny z polskim standardem NRB (Numer Rachunku Bankowego). W przypadku przelewów zagranicznych jednak zawsze konieczne jest podanie pełnego numeru IBAN.

Wiesz już, co to IBAN, ale gdzie go można znaleźć? Otóż indywidualny numer IBAN jest przypisany do każdego konta, w tym do:

• Rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych,
• Rachunków oszczędnościowych,
• Rachunków lokat,
• Rachunków kart kredytowych,
  zarówno w przypadku klientów indywidualnych, jak i firmowych.

Jak sprawdzić IBAN?

Wyjaśnilimy, co to znaczy IBAN, teraz dowiesz się, jak go sprawdzić. Numer IBAN jest automatycznie przypisywany do każdego rachunku bankowego, jaki posiadasz. Nie musisz w żaden sposób wnioskować o jego otrzymanie.

Sprawdzenie numerów IBAN własnych rachunków bankowych jest bardzo proste. Wystarczy:

• zalogować się na swoje konto w serwisie transakcyjnym banku – część banków podaje numery IBAN już na liście rachunków klienta, widocznej po zalogowaniu, w innych należy wejść w zakładkę „Moje konta” i wybrać konkretne konto, którego IBAN chcemy sprawdzić,
• zalogować się w aplikacji mobilnej banku – jak wyżej, zazwyczaj numer jest dostępny w szczegółowym widoku danego rachunku; co więcej, większość banków umożliwia szybkie skopiowanie i przesłanie wybranego numeru IBAN do innej osoby, np. za pośrednictwem e-maila, SMS, czy Messengera,
• sprawdzić umowę o prowadzenie rachunku, jaką zawarliśmy z bankiem przy zakładaniu konta, karty kredytowej czy lokaty – numer IBAN zazwyczaj jest wyszczególniony na pierwszej stronie dokumentu.

Pamiętaj, że każdy rachunek bankowy posiada inny numer IBAN – zanim wyślesz komuś dane do przelewu, dokładnie sprawdź, czy numer się zgadza i środki trafią na właściwe konto.

Zastosowanie numeru IBAN w praktyce

Głównym zastosowaniem numeru IBAN są przelewy międzynarodowe.

Przykład 1:

Mieszkający w Niemczech i posiadający konto w niemieckim banku Piotr, chce wysłać pieniądze córce w Polsce, posiadającej konto w Banku Millennium.
Zlecając przelew w oddziale banku, Piotr proszony jest o podanie pełnego numeru IBAN konta córki.

Piotr dzwoni do córki. Córka loguje się na smartfonie do aplikacji mobilnej Banku Millennium, znajduje konto, na które chce otrzymać przelew, w opcjach konta wybiera „Wyślij numer rachunku” i wysyła go SMS-em do ojca. Wiadomość zawiera poniższe dane:

Numer rachunku: 47 1160 2202 XXXX XXXX XXXX XXXX

IBAN: PL 47 1160 2202 XXXX XXXX XXXX XXXX

Kod SWIFT Banku: BIGBPLPW

Piotr przekazuje pracownikowi banku numer IBAN podany w środkowej linijce wiadomości, pracownik wpisuje go do formularza przelewu i wysyła pieniądze do córki Piotra.

Przykład 2:

Monika znalazła w serwisie Vinted przepiękne buty, jednak sprzedająca je Karolina mieszka na stałe w Szwecji i korzysta ze szwedzkiego konta bankowego.

Wykonując przelew ze swojego konta w Banku ING, Monika proszona jest o podanie numeru IBAN rachunku Karoliny. Prosi ją więc o jego przesłanie. Po otrzymaniu od Karoliny wiadomości z numerem IBAN, kopiuje go do formularza przelewu w Banku ING i wysyła pieniądze.

Podanie numeru IBAN rachunku odbiorcy zagranicznego jest wymagane zawsze, bez względu na to, jakim kanałem chcesz zlecić przelew (internetowo, w aplikacji mobilnej, telefonicznie czy osobiście w oddziale).