Spis treści
Co to jest weksel in blanco?
Weksel jest rodzajem papieru wartościowego, w którym osoba wystawiająca dokument (trasant) zobowiązuje się do spłaty wskazanej kwoty na rzecz osoby (remitenta), której weksel zostanie wręczony.
Prawidłowo wystawiony weksel zawiera nagłówek (tytuł) „weksel” oraz treść, w której muszą się znaleźć:
• termin i miejsce płatności,
• datę i miejsce wystawienia dokumentu,
• dane dłużnika,
• dane wierzyciela,
• suma wekslowa (kwota do zapłaty),
• podpis wystawcy.
Weksel in blanco (in. weksel niezupełny) jest wekslem nieuzupełnionym o wybrane informacje.
Papier może np. zawierać pozostawione puste pole na wpisanie kwoty zadłużenia (sumy wekslowej), daty czy adresata. Brakujące dane nanieść może sam posiadacz weksla (adresat) w momencie wystąpienia przesłanek do spieniężenia dokumentu. Jeśli wystawca nie wywiąże się w warunków umowy, remitent może uzupełnić informacje niezbędne do użycia weksla, a następnie wykorzystać papieru w postępowaniu sądowym (a następnie: egzekucyjnym) przeciw dłużnikowi.
Weksel pozwala na obniżenie kosztów egzekucji długu.
Weksel in blanco użyty do zabezpieczenia kredytu lub pożyczki nie zawiera w momencie wystawienia informacji o wysokości sumy wekslowej. Kwotę bieżącego zadłużenia (wraz z odsetkami) wpisuje kredytodawca/pożyczkodawca w chwili, gdy zechce użyć papieru do odzyskania pożyczonych pieniędzy, powiększonych o wynikające z umowy odsetki.
Rola deklaracji wekslowej
Weksel wystawiony powinien być „w pakiecie” z deklaracją wekslową. To dokument, w którym powinny być szczegółowo i precyzyjnie opisane zasady uzupełnienia pustych miejsc na wekslu.
Deklaracja chroni interesy dłużników. Gdyby jej nie spisano, wierzyciel mógłby wpisać na wekslu dowolną kwotę do zapłaty, domagając się następnie jej uregulowania.
Pożyczki pod weksel to ryzyko
Zabezpieczenie pożyczki wekslem niesie dla dłużnika zagrożenie. Nieuczciwy wierzyciel może uzupełnić na dokumencie zawyżoną kwotę do zapłaty, a następnie puścić weksel w obieg, czyli sprzedać go innej osobie lub firmie. W chwili sprzedaży prawa wierzyciela zostają przeniesione na nowego posiadacza weksla. Ten zyska prawo domagania się zapłaty sumy widocznej na kupionym przez siebie dokumencie.
Analogiczne ryzyko występuje w sytuacji, w której pożyczkobiorca spłaci całkowicie swój dług, a mimo tego wierzyciel sprzeda weksel osobie trzeciej. Dlaczego to niebezpieczne? Weksel nie traci mocy prawnej po wygaśnięciu zobowiązania, które zabezpieczał. Mimo spłaty długu przez pożyczkobiorcy na rzecz pożyczkodawcy nowy posiadacz weksla może domagać się zapłaty kwoty z weksla. Prawo stoi w tym wypadku po stronie nabywcy weksla. Jego żądanie mogłoby być sądownie oddalone tylko wtedy, gdyby wystawca weksla udowodnił, że kupując weksel nowy nabywca działał w złej wierze.
Czy jeszcze opłaca się pożyczać pod weksel?
Weksel in blanco to ryzyko, dlatego jeśli tylko możesz, po pożyczkę sięgaj tam, gdzie tego rodzaju zabezpieczenie nie jest wymagane. Może się jednak okazać, że rozważana pożyczka pod weksel będzie dla ciebie jedynym wyjściem lub okaże się najatrakcyjniejszą propozycją finansowania, np. będzie o wiele tańsza od alternatywnych ofert. Jeśli z jakichś powodów zdecydujesz się na pożyczkę pod weksel, pamiętaj zastosowaniu środków ostrożności, które mogą uchronić cię przed stratami finansowymi.
By uniknąć zagrożeń, jakie niesie za sobą zabezpieczanie wierzytelności wekslem:
• wystaw deklarację wekslową, w której szczegółowo opiszesz okoliczności pozwalające na uzupełnienie brakujących na wekslu danych przez wierzyciela. Deklaracja powinna zostać sporządzona w dwóch egzemplarzach, opatrzonych podpisami obu stron,
• umieść na wekslu adnotację o sporządzeniu deklaracji. Notka obliguje nabywcę weksla do zapoznania się z deklaracją, a więc poznania zasad spieniężenia papieru. W przypadku sporu sądowego z nowym właścicielem weksla takie środki zapobiegawcze pozwolą ci udowodnić rażąca niedbałość nabywcy weksla, co może przeważyć szalę na twoją stronę.