Wierzytelność to uprawnienie do żądania zaspokojenia roszczeń wynikających z zawartej wcześniej umowy pomiędzy wierzycielem (np. bankiem czy firmą pożyczkową) a dłużnikiem (np. pożyczkobiorcą).
Wierzytelność jest przeciwieństwem długu, choć oba pojęcia dotyczą tej samej należności. Ujmując to prościej: dana należność dla dłużnika (pożyczkobiorcy) jest długiem, a dla wierzyciela (firmy pożyczkowej) jest wierzytelnością.
Spis treści
Cesja wierzytelności – reguły prawne
Cesja wierzytelności (inaczej: umowa przelewu wierzytelności) polega na zmianie osoby uprawnionej do żądania spełnienia zobowiązania. Przepisy regulujące zasady funkcjonowania cesji roszczeń są zawarte w art. 509-516 Kodeksu cywilnego.
Jeśli nie zaznaczono inaczej w umowie, zgodnie z art. 509 Kodeksu cywilnego wierzyciel może bez wiedzy dłużnika zdecydować się na przeniesienie wierzytelności wraz z prawami do dochodzenia roszczeń z niej wynikających. Nie musi uzyskiwać w tym celu zgody dłużnika.
Cesji wierzytelności nie można przeprowadzić wyłącznie wtedy, gdy w umowie pożyczki zawarto zastrzeżenie o zakazie zmiany wierzyciela.
Dotychczasowy wierzyciel jest określany mianem cedenta, a osoba, która odkupuje wierzytelność to cesjonariusz.
Umowa cesji wierzytelności może objąć cały dług lub jego określoną część. Może dotyczyć zarówno pożyczki niezabezpieczonej, jak i zabezpieczonej zastawem, zastawem rejestrowym czy hipoteką.
Cesja wierzytelności z punktu widzenia dłużnika
Podkreślić należy, że dłużnik nie jest stroną umowy cesji. Nie ma wpływu na treść umowy zawieranej przez cedenta i cesjonariusza i nie musi wyrażać swojej zgody na przeniesienie wierzytelności. Nie musi być nawet informowany o zamiarze przeprowadzenia. Rodzi to dla niego pewne ryzyko.
Jeśli dłużnik będzie chciał uregulować należność, ale nie zostanie powiadomiony o cesji roszczeń, może dojść do sytuacji, w której środki przeleje na konto dotychczasowego wierzyciela. Spłata należności wobec zbywcy cesji nie zwalnia go jednak z zapłaty względem nowego właściciela wierzytelności. Nie oznacza to jednak, że dłużnik straci podwójnie. Ma prawo domagania się od cedenta zwrotu wpłaconej kwoty, która stała się świadczeniem nienależnym.
Umowa przelewu wierzytelności a przedawnienie długu
Jeśli liczyć na przedawnienie długu, musisz wiedzieć, że cesja roszczeń przerywa bieg przedawnienia. Oznacza to, że przeniesienie praw i obowiązków z umowy cesji wierzytelności sprawi, że czas niezbędny do przedawnienia będzie liczony od nowa.
Cesja roszczeń nie jest sposobem na odnowienie przedawnionych długów. Jeśli zadłużenie pożyczkobiorcy zostało przedawnione przed dokonaniem cesji, po jej zawarciu wierzytelność nie zmieni swojego statusu, a roszczenia z niej wynikające pozostaną przedawnione.
Czy po cesji zasady spłaty długu mogą się zmienić?
Na podstawie cesji nowy właściciel wierzytelności nabywa uprawnienia do żądania od dłużnika spłaty długu, wynikającego z umowy zawartej przez tego z pierwotnym wierzycielem. Dług pozostaje ten sam. Zmienić się może jedynie sposób jego zapłaty – np. cesjonariusz może zażądać przelania środków na nowy numer konta. Wówczas dłużnik powinien zostać powiadomiony o tej zmianie. Jeśli jednak rachunek do spłaty pozostanie ten sam, dłużnik może nawet nie wiedzieć o przeprowadzeniu cesji.